Tüm Eczacı İşverenler Sendikası (TEİS) Genel Başkanı Eczacı Nurten Saydan, 25 Eylül Dünya Eczacılık Günü dolayısıyla “Eczanelerimizdeki ilaç yoklarının ve ekonomik kaygıların son bulmasını, gelişmiş ülkelerdeki gibi eczacılık meslek hakkımızın olmasını istiyoruz” açıklamasını yaptı. İnternetten ilaç alımı konusunda vatandaşları uyaran Saydan, “Sağlığa ilişkin olan, eczanede olması gereken, eczacı danışmanlığı isteyen ilaçlar ve gıda takviye ürünleri, uluorta her yerde satılmamalı. İlaçların yeri internet ve market değil, eczanelerdir” dedi.
TEİS Genel Başkanı Eczacı Nurten Saydan, 25 Eylül Dünya Eczacılık Günü dolayısıyla açıklama yaptı. Saydan, şunları söyledi:
“ECZANELERİMİZDEKİ İLAÇ YOKLARININ VE EKONOMİK KAYGILARIN SON BULMASINI, ECZACILIK MESLEK HAKKIMIZIN OLMASINI İSTİYORUZ”
“Eczacılar vatandaşa en yakın ilaç ve sağlık danışmanları olup eczanelerimiz de birinci basamak sağlık kuruluşlarıdır. Eczanelerimizdeki ilaç yoklarının ve ekonomik kaygıların son bulmasını, gelişmiş ülkelerdeki gibi eczacılık meslek hakkımızın olmasını istiyoruz. İlaç ticari bir ürün olarak piyasaya sürülebilir lakin eczanelerimizde deva, derman, çare, önlem olmaktadır. İlacı zehirden ayıran; dozudur. İlacı doğru dozda kullanmanızı sağlayacak kişi eczacınızdır. Bu asla unutulmamalıdır. Özetle ilaç rastgele kullanılacak bir ürün değildir. Mutlaka eczacınıza danışarak eczanelerimizden alınması gereken bir üründür.
“İLAÇLARIN YERİ İNTERNET VE MARKET DEĞİL, ECZANELERDİR”
Sağlığa ilişkin olan, eczanede olması gereken, eczacı danışmanlığı isteyen ilaçlar ve gıda takviye ürünleri, uluorta her yerde satılmamalı. İlaçların yeri internet ve market değil, eczanelerdir. İlaç gibi lanse edilip her yerde satılabilen gıda takviyelerinin yanlış kullanımından dolayı zehirlenmelerden tutun da ölümcül birçok sağlık sorunu yaşayan vatandaşlarımızla ilgili haberler sık sık basında gündeme geliyor. Dolayısıyla bu ürünlerin hangi koşullarda, hangi ilaçlarla ve hangi dozlarda alınması gerektiğini uzmanların; yani hekimler ve eczacıların kontrolünde kullanılması zorunluluğu artık yadsınamaz bir gerçek.
“BİTKİSEL ÜRÜNLER İLE GIDA TAKVİYELERİ SAĞLIK BAKANLIĞINCA RUHSATLANDIRILIP ECZANELERDEN SATILMALI”
Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine bakıldığında internetten satılan ilaçların yüzde 50’sinin sahte olduğu ve bu yüzden her yıl 1 milyondan fazla insanın hayatını kaybettiği görülmektedir. Özellikle internet sitelerinden yapılan özendirici ve süslü söylemlere aldanılmaması ve asla internet üzerinden ilaç alınmaması gerekmektedir. Çünkü, sahte ve kaçak ilaçlar en çok internet üzerinden satış imkanı bulmaktadır. Unutulmamalıdır ki; ister bitkisel, ister hayvansal kaynaklı olsun ilaçlar; insan vücudunda sistemik etkisi olan kimyasal maddelerdir. Halkımızın sağlığı için ilaçların, eczaneden, eczacıya danışarak alınması gerekmektedir. Gerek internet üzerinden gerekse eczane dışında ilaç satışına izin verilmemeli, bitkisel ürünler ile gıda takviyeleri Sağlık Bakanlığınca ruhsatlandırılıp eczanelerden satılmalı, internet üzerinden tedavi edici özelliği belirtilerek ilaçmış gibi satılan ürünlere de göz yumulmamalı bu konuda ağır yaptırımları olan cezalar uygulanmalıdır.
“YAPILAN EN BÜYÜK YANLIŞLARDAN BİRİ TÜM İLAÇLARI BUZDOLABINDA SAKLAMAK”
Yaşam kalitemizi doğrudan etkileyen ve hayatımızın bir parçası olan ilaçların yanlış şekilde saklanması etkinliklerini kaybetmesine ve bozularak sağlığımıza zararlı olabilecek maddeler üretmesine neden oluyor. Uygun olmayan saklama koşullarında ilaçların kimyasal yapılarında bozulma olabileceği yani etkisini kaybedebileceği hatta istenmeyen etkilerin ortaya çıkabileceği, zehirlenmelerin oluşabileceği unutulmamalı. İlaçların etkinliğini kaybetmemesi için mutlaka kullanma talimatı ve kutusunun üzerinde belirtilen koşullara göre saklanması, uygun olmayan saklama koşullarında ilaçların kimyasal yapılarında bozulma olabileceği yani etkisini kaybedebileceği hatta istenmeyen etkilerin ortaya oluşabileceğinin unutulmaması gerekiyor. Yapılan en büyük yanlışlardan biri de tüm ilaçları buzdolabında saklamak. İlaçlar ecza dolabı ya da camlı bir dolapta saklanmalı. Dolabın konulacağı yer; kuytu, serin, rutubet olmayan, güneş görmeyen bir yer olmalı. Eğer ‘oda sıcaklığında saklayınız’ ibaresi mevcutsa güneş görmeyen, serin, nemli olmayan ve sıcaklığı 25 dereceyi geçmeyen yerlerde ilaçlarınızı kendi ambalajlarında saklayınız. En önemlisi çocukların uzanıp alamayacağı yüksekliğe konulmalı ve mümkünse kilitlenmeli. Rutubetli sıcak yerlerden de ilaçları uzak tutmak gerekmektedir.
“İLAÇ; HEKİMİN VEYA ECZACININ ÖNERİSİ DIŞINDA KULLANILMAMALI”
İlacın kutusunun içindeki ilacın dış etkiler (ısı, ışık ve sıcak gibi) korunması, son kullanma tarihinin takip edilmesi ve ilaçların karıştırılmaması için çok önemli. İlaçların etkileri aç, tok veya yemek arasında, kaç saat arayla kullanılacağı şeklinde değişiklik gösterir. Ayrıca ilaçların etken maddeleri, kullandığınız diğer ilaçlarla, aldığınız besin, alkol gibi içeceklerle etkileşime uğrayabilir. Bazı ilaçlar dikkat dağınıklığı, refleks zayıflığı, uyku ve sersemlik yapabilir. Bu tür ilaçlar alındığında araba kullanılmaması gerekir. Bu yüzden bir ilacı alırken, nasıl ve nelerle kullanılacağı konusunda mutlaka eczacıya danışılmalıdır. İlaç; hekimin veya eczacının önerisi dışında; çiğnenerek, kırılarak, bölünerek veya suda çözülerek kullanılmamalıdır. Unutmayınız ki her ilaç buna uygun olarak üretilmemiştir. İlaç, hekiminiz tarafından reçetede önerilen süre boyunca kullanılmalıdır. İlaç kullanımı yarıda kesilmemeli, doktorunuza danışmadan doz değişikliğine gidilmemelidir.
“ATEŞ DÜŞÜRÜCÜ, ÖKSÜRÜK VE VİTAMİN ŞURUPLARI BUZDOLABINDA SAKLANMAMALI”
Buzdolaplarında en çok ve yanlış olarak ateş düşürücü, öksürük ve vitamin şuruplarının saklandığını biliyoruz. Buzdolabında saklanması gerekenler dışında ilaçlarınızı asla buzdolabında saklamayın. Çünkü bazı şurupların içindeki etken maddeler dibe çöker ve her dozda eşit miktarda ilaç alınmamış olur. Bu da tedavi sürecini etkiler. Aynı şekilde buzdolabında saklanan tablet şeklindeki ilaçların da etken maddelerinde bozulmalar meydana gelebilir. Eğer ilacınızın ambalajında 2-8 derece arasında saklamanız gerektiği yazıyorsa bu ilaçlarınızı soğuk ortam olan buzdolabında saklamanız gerekmektedir. Bu tip ilaçların eczaneden temini sırasında ilaçlarınızı taşırken bozulmasını önlemek amacıyla size bir buz aküsü eşliğinde teslim edilecektir. Eczacıların, buz aküsü ile birlikte verdiği ve ‘buzdolabına konulacak’ dediği ilaçlar da asla buzluk bölümüne veya buzluğa yakın yere konulmamalı. Çünkü bu şekilde de donarak ilaçların bütün yapısı bozulur, böyle bir hata yapıldığında ise ilaçların kullanılmaması gerekmektedir.
“VİTAMİNLERİN DE SAKLANMA KOŞULLARINA DİKKAT EDİLMELİ, ECZANE DIŞINDAN ALINMAMALI”
Gıda takviyeleri ilaç değildir, ancak doğru kullanılmadığında sağlık riski oluşturabilirler. İlaçlar gibi gıda takviyelerinin de saklama koşuları ve kullanım için özel uyarılar bulunuyor. Özellikle son dönemde sıklıkla kullanılan C ve D vitamini içeren gıda takviyeleri için özel saklama koşulları ve uyarılar mevcut. C vitamini içeren gıda takviyeleri mutlaka 25 derecenin altında bir sıcaklıkta muhafaza edilmeli, buzdolabına koyulmamalıdır. Zira C vitamini içeren gıda takviyesinin C vitamini deposu portakal gibi buzdolabında saklanması suda çözünen efervesan tabletlerde çözünme ve dağılma problemlerine yok açabilir. Kapsül ve tablet formundaki yutulabilir formlarda ise dağılım ve yutma problemlerine sebebiyet verebilir. Unutulmamalıdır ki, C vitamini hem 25 derecenin üzerindeki sıcaklıklarda hem de buzdolabı ısısı olan 2-8 derece sıcaklıkta kontrolsüz saklanırsa yapısında bozulmalar meydana gelebilir. D vitamini de tıpkı C vitamini gibi son dönemde gıda takviyesi olarak sıklıkla vatandaşlarımızca yoğun bir şekilde talep ediliyor. D vitamininin de vücuttaki kan değerinin ölçümü yapılarak kullanılması gerekiyor. Gıda takviyesi olarak vatandaşımızın D vitamin seviyesinin ölçümünü yapmadan, hekim ve eczacısına danışmadan kontrolsüzce kullanımı uygun değildir. Vitaminlerin gıda takviyesi olsa bile saklanma koşullarına riayet edilmeden eczane dışında satışı fayda yerine zarar getirir ve zehirlenme riskini arttırır.
TEİS olarak, ilaçların mutlaka eczaneden, eczacı elinden alınması gereken ürünler olduğunu, insan sağlığı için bu ürünlerin saklama koşullarının çok önem arz ettiğini bir kez daha hatırlatmak istiyoruz.”
